فناوری اطلاعات و ارتباطات بخش جدایی ناپذیر در دنیای امروز است. این فناوری تمام جوانب زندگی انسان از جمله کار، آموزش و تحصیل را در سراسر جهان تحت تاثیر قرار داده است. استفاده از این فناوری در قالب رایانه، تلفن همراه و … توسط افراد باعث تغییر در شیوه زندگی، برقراری ارتباط، کسب مهارت و جمع‌آوری اطلاعات شده است.
امروزه فناوری اطلاعات و ارتباطات در بخش آموزش و پرورش نیز بسیار کارساز بوده است، بدین صورت که بسیاری از مدارس سیستم آموزشی خود را بر پایه فناوری اطلاعات با هدف درک بهتر دانش آموزان از مفاهیم بنا نهاده اند. در واقع این فناوری به صورت ساختاری در سطح آموزش عمل می‌کند که منجر به بهبود کیفیت در فرآیندهای یادگیری، تسهیل دسترسی به منابع و همچنین ارتباط موثر می‌شود.
در حال حاضر بسیاری از مدارس نیز دانش آموزان را به سمت استفاده از فناوری اطلاعات برای ارائه آزمون‌ها، تکالیف‌ها و همچنین الکترونیکی کردن کلاس درس خود سوق می‌دهند. همچنین معلمان آن‌ها را به خواندن کتاب‌های الکترونیکی که به راحتی می‌توان در هر مکان اعم از یک کافه، مسافرت، در خانه و … مطالعه کرد، تشویق می‌کنند. این پیشرفت نقش مهمی را در محافظت از محیط زیست داشته است زیرا چاپ کتاب‌های کمتر به معنی قطع کمتر درختان هستند.
مزیت‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات در آموزش و پرورش
مهمترین قسمت مدارس بخش مدیریتی آن مجموعه است. فناوری اطلاعات در این بخش به کمک مسئولان آمده است و برای منظم و دقیق انجام گرفتن فعالیت‌ها یک سیستم مدیریتی را تعریف می‌کند. این سیستم قادر است تمام فرآیندهای موجود در یک مدرسه از جمله مدیریت هزینه، گزارش پیشرفت و عملکرد دانشجویی، حفظ مدارکات، جدول زمان‌بندی و برنامه ریزی را به صورت خودکار انجام دهد و همچنین باعث اطلاع رسانی فوری از طریق راه‌های ارتباطی می‌شود.
۱. قابلیت دسترسی آموزش برای همه دانش آموزان
امروزه کلاس‌های مجازی جای خود را به روش های سنتی تدریس داده است؛ طوری که دانش آموزان در هر مکانی که حضور دارند به راحتی می‌توانند با استفاده از رایانه شخصی و اتصال اینترنت در تمامی کلاس‌های درسی خود شرکت کنند. این فناوری همچنین به آن‌ها کمک می کند تا به آسانی در هر زمان که مایل بودند، در رشته و مکانی که دوست دارند به تحصیل بپردازند.
در حال حاضر شبکه جهانی وب آموزش را برای دانشجویان در سراسر جهان قابل دسترسی کرده است. دانشگاه‌ها نیز تلاش می‌کنند تا تمام برنامه‌های خود را به صورت آنلاین ارائه دهند. بنابراین استادان می‌توانند بدون نیاز به تشکیل کلاس فیزیکی، دانش‌های خود را در سراسر جهان به اشتراک بگذارند. در نتیجه دانشجویان بیشتری می‌توانند دانش‌هایی را که زمانی فقط در چند منطقه قابل دسترسی بود را کسب کنند.
۲. دسترسی آسان به تحقیقات و اطلاعات
سال‌ها قبل دانشجویان برای به دست آوردن اطلاعات مورد نیاز خود مجبور بودن با مراجعه به کتابخانه و گذراندن ساعت‌ها وقت در آنجا، به جستجو مطالب بپردازند. اما در دنیای مدرن امروز، با پیشرفت فناوری اطلاعات و ارتباطات، آن‌ها می توانند با استفاده از وسایل الکترونیکی شخصی خود با صرفه جویی در زمان به جدیدترین و مناسب ترین اطلاعات دست یابند.
دسترسی آسان به اطلاعات مانع از در دسترس نبودن منابع علمی لازم برای دانشجویان می شود و همچنین آن‌ها را به سمت تحقیق و مطالعه ی بیشتر سوق می دهد.
۳. آسان کردن مطالعات گروهی و تکالیف
هنگامی که معلمان در یک کلاس سنتی کار گروهی را به دانش آموزان می‌سپردند، بحث‌های گروهی که به تبع آن با نظرات مختلف هر کدام از دانش آموزان تشکیل می‌شوند، آشفتگی و سردرگمی را در کلاس به وجود می‌آوردند. حال در سایه فناوری اطلاعات با استفاده از ابزارها و برنامه‌های کاربردی یا شرکت در رسانه‌های گروهی اجتماعی با اشتراک گذاشتن نظرات خود و انجام تکالیف، به شکل کاملی می توانند با هم همکاری داشته باشند.
۴. بهبود ارتباطات
یکی از اصلی‌ترین کاربردهای فناوری در دنیای امروز آسان کردن ارتباطات بیشتر از گذشته است. برقراری ارتباط در مدارس نیز بسیار حائز اهمیت است.
در گذشته پیگیری کردن تکالیف دانش آموزان توسط معلمان در مواقع غیر حضوری دشوار بود، امروزه با استفاده ازفناوری اطلاعات وارتباطات این امر را از هر جایی امکان پذیر کرده است. ابزارهایی با کاربردهای متنوع وجود دارند که معلمان و مسئولان توسط آن عملکرد و پیشرفت دانش آموزان را پیگیری و ارزیابی می کنند. والدین نیز می‌توانند از وضعیت و برآیند تحصیلی فرزندانشان در هر زمان مطلع شوند.
معلمان با استفاده از این فناوری می‌توانند در هر سطح از برنامه‌های آموزشی تدریس خود را در قالب ارائه‌های صوتی و تصویری مفید و سرگرم کننده ایی برای درک بهتر و یادگیری آسانتر دانش آموزان بهبود بخشند. آن‌ها همچنین می‌توانند اوقات و تکالیف‌های بیشتری را برای دانش آموزان در مبحث‌هایی که دچار ضعف هستند فراهم کنند.
دانش آموزان نیز به راحتی می‌توانند سوالات و تکالیف‌های خود را در مدت زمان کوتاهی با معلمان در میان بگذارد و نتیجه ی سریع تری را دریافت کنند.
۵. کمک به تهیه گزارش‌ها
برای تجزیه و تحلیل رشد و بهره وری در هر تشکیلاتی، به مدیریت در ارائه ی گزارش‌های ماهانه نیاز است.
زیرا با ارزیابی آن‌ها می توان بهترین تصمیمات را در جهت پیشرفت همه ی بخش‌های مجموعه گرفت. به دست آوردن این گزارش‌ها به صورت دستی در مدت زمان کوتاه دشوار است. با استفاده از فناوری اطلاعات چنین کارهای پر زحمت را در چند ساعت به راحتی می‌توان انجام داد.
این فناوری معلمان را از ثبت سوابق دانشجویی به روش‌های قدیمی نیز نجات داده است. بدین‌صورت که با اضافه کردن داده‌ها به سیستم بانک اطلاعاتی مدارس، سوابق دانشجویان به صورت خودکار ذخیره و آنالیز می‌شود. این روش درصد خطا کمتری دارد و مدرسه با تحلیل آن‌ها می تواند در مورد شیوه‌های تدریس و برنامه‌های درسی بهترین تصمیم‌ها را بگیرد.
نتیجه گیری
فناوری اطلاعات و ارتباطات ابزاری بسیار قدرتمند برای آموزش است. استفاده از آن در هر موسسه‌ی آموزشی باعث کنترل هزینه‌ها نیز می‌شود؛ فرمهای الکترونیکی به جای کاغذ ، ایمیل به جای یادداشت‌های چاپی، آزمایشگاه‌های مجازی، کتاب‌های درسی الکترونیکی و هزاران منبع علمی آنلاین، همه می‌توانند به صرفه جویی در هزینه‌ها کمک کنند.
